УРОК 7 – LECIONO 7

Sintezaj fueloj

Grupo da esploristoj konstatis, ke likvaĵoj, ekstraktataj el ŝtona karbo kaj skistoj, grandparte taŭgas kiel fuelo por nuntempaj [3] gasturbinaj motoroj.

Dum [2] ĉiujara [1] konferenco pri gasaj turbinoj, aranĝita de [4] Asocio de inĝenieroj-mekanikistoj, tiuj gefakuloj [5, 6] prezentis rezultojn de esploroj pri 12 sintezaj likvaj fueloj, ricevitaj el ŝtona karbo, kaj pri tri likvaj fueloj, ellaboritaj el skistoj.

Tiaj sintezaj likvaj fueloj estas aplikeblaj [5] en nekaraj gasaj turbinoj, kiuj estas uzataj en elektraj centraloj dum [2] horoj de pintaj ŝarĝoj kaj kiuj dume [2] funkcias per petrolaj fueloj.

Комментарии – Komentoj

1. Обобщающие слова образуются от вопросительных путем замены начального "k" на "ĉ": ĉiu – каждый, ĉio – всё, ĉia – всякий, ĉie – везде, ĉien – во все стороны, ĉiam – всегда, ĉiom – целиком, ĉial – по любой причине, ĉiel – всячески, ĉies – всех.

При замене "k" на "nen" образуются отрицательные слова: neniu – никто, nenio – ничто, nenia – никакой, nenie – нигде, nenien – никуда, neniam – никогда, neniom – нисколько, nenial – без причины, neniel – никак, nenies – ничей.

2. Предлог dum – во время, в течение, пока, в то время как (dume – тем временем, пока): dum du horoj, dum irado, dum produktado – во время производства, dumkonferenca informo – информация, представленная на конференции.

3. Наречие nun – теперь, сейчас, в настоящее время: Prezentu tiun informon nun, sed ne poste! – Представьте эту информацию теперь, а не потом!

4. После причастия страдательного залога существительные, означающие деятеля, употребляются с предлогом de, а существительные, означающие орудие или средство действия – с предлогом per: La motoro inventita de Diesel. La informo registrita per registrilo.

5. Суффиксы: -ebl- означает возможность (komprenebla – возможный для понимания, понятный, atingebla – достижимый, analizebla – возможный для анализа); -ul- означает лицо с определенным свойством (aktivulo – активист, novulo – новичок, milionulo – миллионер, alkoholulo – алкоголик, fakulo – специалист); -in- означает лицо женского пола (inĝenierino – женщина-инженер, laboristino – работница , aktivulino – активистка, milionulino – миллионерша, fakulino –женщина-специалист, firmaestrino – руководительница фирмы); -id- означает потомка, ребенка (inĝenierido – ребенок инженера, milionulido – ребенок миллионера)

6. Приставка ge- означает совместность лиц обоего пола: laboristo(j)+laboristino(j)=gelaboristoj.

Слова – Vortoj

Fuelo – топливо, горючее, esplori – исследовать, konstati – установить, констатировать, ekstrakti – извлекать, добывать, ŝtono – камень, skisto – сланец, parto – часть, taŭgi – годиться, gaso – газ, jaro – год, aranĝi – устроить, провести, asocio – ассоциация, fako – отдел, специальность, отрасль, prezenti – представить, apliki – применять, kara – дорогой, elektra centralo – электростанция, pinto – острие, пик, ŝarĝi – грузить, нагружать, funkcii – работать, функционировать, petrolo – нефть (очищенная).

Вы заметили, что вы уже неплохо понимаете слова, фразы и тексты, то есть пассивно владеете эсперанто? Хотя наш экспресс-курс не ставит целью активное владение языком (перевод с русского, рассказ, беседа), вы можете при желании заняться и этим. Простой и весьма эффективный прием – обратный перевод: письменно переведите текст на русский язык, а затем письменно же – на эсперанто, не заглядывая в комментарии и в словарь. Неважно, если будут пропуски, несовпадения и ошибки. Сравните результат с оригиналом, внесите исправления и дополнения. Повторяйте процедуру несколько раз, пока перевод не совпадет с оригиналом полностью. Поступайте так со всеми текстами, и результаты превзойдут ваши ожидания.

Ĉu vi rimarkis, ke vi jam tute bone komprenas vortojn, frazojn kaj tekstojn, tio estas pasive regas Esperanton? Kvankam nia ekspres-kurso ne celas aktivan regon de la lingvo (tradukon el la rusa, rakonton, konversacion), vi povas laŭdezire okupiĝi ankaŭ pri tio. Simpla kaj efika procedo estas inversa traduko: skribe traduku la tekston en la rusan lingvon, kaj poste same skribe – en Esperanton, ne enrigardante la komentojn kaj vortareton. Ne gravas, se estos preterlasoj, nekoincidoj kaj eraroj. Komparu la rezulton kun la originalo, enskribu korektojn kaj aldonojn. Ripetadu tiun procedon kelkfoje, ĝis la traduko koincidos kun la originalo plene. Faru tiel kun ĉiuj tekstoj, kaj rezultoj superos viajn atendojn.